Trong bối cảnh con người ngày càng tìm về lối sống xanh, tối giản và gần gũi với thiên nhiên, các vật liệu truyền thống như mây tre hay song mây đang dần khẳng định lại vị thế trong đời sống hiện đại. Không chỉ là biểu tượng của làng quê Việt Nam xưa, mây tre ngày nay còn xuất hiện trong nhiều công trình kiến trúc, không gian nội thất và các sản phẩm thủ công độc đáo, mang đến sự mộc mạc nhưng vẫn đầy tính thẩm mỹ. Vậy mây tre là gì, tại sao chất liệu này lại được ưa chuộng đến thế và làm sao để ứng dụng hiệu quả trong cuộc sống? Hãy cùng Hải Nam Home khám phá trong bài viết dưới đây.
Mây tre là gì?
Mây tre là hai loại nguyên liệu tự nhiên phổ biến tại Việt Nam và nhiều nước Đông Nam Á. Tre là loại cây thân gỗ rỗng ruột, mọc thành bụi, thân cứng nhưng nhẹ, dễ uốn khi được xử lý đúng cách. Mây là loại dây leo thuộc họ cọ, thân dài, dẻo, có độ đàn hồi tốt. Cả hai đều có điểm chung là thân thiện với môi trường, dễ khai thác, tái tạo nhanh và mang vẻ đẹp mộc mạc, gần gũi.
Từ xa xưa, ông cha ta đã biết khai thác mây và tre để làm nên những vật dụng thiết yếu như rổ, rá, thúng, nia, rổ đựng cơm, quạt nan, hay những tấm phên tre che nắng. Ngày nay, với xu hướng sống xanh, tối giản và quay về với giá trị truyền thống, sản phẩm từ song mây đang dần lấy lại vị thế và ngày càng đa dạng hơn về mẫu mã lẫn công năng sử dụng.
Ứng dụng của mây tre trong đời sống hiện đại
Nội thất mây tre
Các sản phẩm nội thất từ mây tre hiện rất được ưa chuộng bởi vẻ đẹp thủ công, độ bền cao và sự thân thiện với môi trường. Một số ứng dụng phổ biến:
- Bàn ghế: Được sử dụng nhiều trong quán cà phê, khu nghỉ dưỡng, homestay và cả trong không gian sống. Chúng mang lại cảm giác nhẹ nhàng, thư giãn và gần gũi với thiên nhiên.
- Giường ngủ, ghế thư giãn, võng: Thiết kế tinh tế, trọng lượng nhẹ, dễ di chuyển, phù hợp với không gian mang phong cách thiết kế nhiệt đới, Bohemian hoặc cổ điển Á Đông.
- Tủ, kệ, vách ngăn: Kết hợp được với nhiều loại chất liệu khác như gỗ, kính, kim loại để tạo điểm nhấn cho căn phòng.
Đồ trang trí thủ công
Đồ trang trí bằng mây tre không chỉ đẹp mà còn mang hơi thở của làng quê Việt:
- Đèn mây tre đan: Tỏa ánh sáng dịu nhẹ, tạo cảm giác ấm cúng và thanh bình. Mỗi sản phẩm đều mang nét riêng, tạo nên sự khác biệt cho không gian sống.
- Giỏ, khay, hộp đựng: Được sử dụng trong trang trí phòng khách, nhà bếp, bàn ăn hay phòng ngủ. Vừa tiện ích vừa mang tính thẩm mỹ cao.
- Tranh, mặt nạ thủ công: Dùng để treo tường, tạo điểm nhấn nghệ thuật độc đáo.
Mây tre trong xây dựng và kiến trúc
Nhiều công trình kiến trúc hiện đại đang sử dụng mây tre như một yếu tố tạo nên bản sắc riêng:
- Trần, vách ngăn bằng mây tre đan: Vừa cách nhiệt tốt, vừa tạo không gian thông thoáng.
- Khung nhà, mái lợp tre: Ở các khu nghỉ dưỡng sinh thái hoặc resort, tre được xử lý chống mối mọt và dùng như khung chính cho cả công trình.
- Không gian xanh trong thành phố: Một số quán cà phê, nhà hàng ở đô thị sử dụng vòm tre, cột tre kết hợp với cây xanh để tạo nên một không gian mộc mạc nhưng hiện đại.
Ưu điểm của mây tre so với các chất liệu khác
- Thân thiện với môi trường: Mây tre là vật liệu tái tạo, phân hủy sinh học, không gây hại cho hệ sinh thái.
- Chi phí hợp lý: So với gỗ tự nhiên hay nhựa cao cấp, các sản phẩm từ vật liệt này có giá thành phải chăng, dễ tiếp cận.
- Dễ tạo hình: Mây và tre có thể được uốn cong, đan lát, ghép nối linh hoạt, phù hợp để sáng tạo nhiều mẫu mã phong phú.
- Trọng lượng nhẹ: Dễ di chuyển, lắp đặt, bảo trì.
- Mang tính nghệ thuật cao: Mỗi sản phẩm là kết quả của sự tỉ mỉ, khéo léo từ bàn tay người thợ thủ công. Đó không chỉ là đồ vật, mà còn là văn hóa, là tinh thần của một dân tộc.
Cách bảo quản và sử dụng đồ mây tre đúng cách
Để các sản phẩm mây tre được bền đẹp theo thời gian, bạn cần lưu ý một số điều sau:
- Tránh tiếp xúc với nước lâu: Mặc dù có thể chống ẩm nhẹ, nhưng nếu để trong môi trường ẩm ướt hoặc thấm nước liên tục, mây tre sẽ dễ bị mốc, mục.
- Không để ngoài trời quá lâu: Ánh nắng gắt sẽ khiến sản phẩm dễ bị giòn, nứt hoặc phai màu.
- Vệ sinh định kỳ: Dùng khăn khô mềm lau bụi thường xuyên, nếu cần có thể dùng bàn chải mềm và khăn ẩm lau nhẹ các khe đan.
- Chống mối mọt: Có thể sử dụng tinh dầu chống mối hoặc đem phơi nắng nhẹ để tiêu diệt vi khuẩn, nấm mốc tự nhiên.
Xu hướng sử dụng mây tre trong trang trí nhà ở hiện đại
Ngày nay, việc quay về với vật liệu tự nhiên như mây tre đang trở thành xu hướng nội thất bền vững. Người dùng không còn chỉ tìm kiếm sản phẩm đẹp mắt, mà còn quan tâm đến nguồn gốc nguyên liệu, khả năng tái chế và tác động tới môi trường.
Một số phong cách nổi bật đang sử dụng vật liệu này nhiều:
- Phong cách Bohemian: Tự do, phóng khoáng, sử dụng nhiều vật liệu thô mộc, song mây là điểm nhấn lý tưởng.
- Phong cách Nhật Bản – Wabi Sabi: Đề cao sự tối giản, tự nhiên và tính không hoàn hảo. Mây tre hòa hợp hoàn hảo với tinh thần này.
- Phong cách Tropical (nhiệt đới): Không thể thiếu mây tre, kết hợp với cây xanh, ánh sáng tự nhiên để tạo không gian thư giãn, gần gũi.
Mây tre và xu hướng “xanh hóa” toàn cầu
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đang ngày càng trầm trọng, việc sử dụng các vật liệu thân thiện như mây tre trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Nhiều nhà thiết kế nổi tiếng, thương hiệu nội thất lớn trên thế giới đã và đang chọn song mây như một tuyên ngôn sống xanh.
Tại Việt Nam, các làng nghề truyền thống ở Thanh Hóa, Ninh Bình, Nam Định, Hà Nội, Bình Dương… đang nỗ lực phục hồi, bảo tồn và hiện đại hóa sản phẩm song mây. Các sản phẩm không chỉ phục vụ thị trường trong nước mà còn xuất khẩu sang Nhật Bản, châu Âu, Mỹ…
Mây tre không chỉ là vật liệu quen thuộc của làng quê Việt, mà đang dần trở thành xu hướng sống xanh và nghệ thuật thiết kế trong thời đại mới. Sự đa năng, thân thiện và vẻ đẹp mộc mạc khiến song mây trở thành lựa chọn hàng đầu cho những ai yêu thích sự bền vững, giản dị và tinh tế. Nếu bạn đang tìm kiếm một phong cách sống gần gũi với thiên nhiên, muốn làm mới không gian sống mà vẫn giữ được chất riêng thì mây tre chắc chắn là vật liệu không thể bỏ qua.
Leave a Reply